Je kent het vast wel: een werkwijze die nu eenmaal zo is gegroeid. Een Excelbestand dat al tien jaar meegaat. Een proces dat niemand écht begrijpt, maar dat we blijven volgen. In de culturele sector — waar passie, improvisatie en traditie elkaar kruisen — ontstaan vaak onzichtbare spelregels. Soms helpen ze. Maar vaak ook houden ze ons tegen.
Laat me dat illustreren met een eenvoudig spel.
Het tennisballenspel
Stel je voor: drie mensen staan in een cirkel. Ik geef één van hen een tennisbal en zeg: “Passeer de bal naar iemand, die zegt een naam en passeert door. De laatste passeert terug naar mij.”
Ze doen het. Het gaat wat stroef. Maar na een paar keer loopt het vlot. En dan stel ik de vraag: “Hoe snel kunnen we dit doen?”
De sfeer verandert. De groep focust zich. Binnen enkele minuten is het spel twee keer zo snel. Maar dan zeg ik: “Een andere groep deed dit in minder dan de helft van jullie tijd.”
Frustratie. “Dat kan niet!”
Tot iemand vraagt: “Wat als we dichter bij elkaar gaan staan?”
Of: “Mogen we de bal ook doorgeven in plaats van gooien?”
Plots ontstaan er creatieve oplossingen. En uiteindelijk zegt iemand: “Wat als we gewoon allemaal tegelijk elkaars naam zeggen en de ballen in de doos houden?”
Of nog beter: “Wat als we dit gewoon helemaal niet doen?”
De les?
De oorspronkelijke regels van het spel waren geen regels. Ze waren veronderstellingen. Geen enkele instructie zei dat de bal gegooid moest worden. Maar omdat we dat dachten, hielden we ons eraan. Precies zo werken veel processen in culturele organisaties ook.
De culturele fles met de gans erin
Een oude zenkoan vraagt: Hoe krijg je een levende gans uit een glazen fles zonder het glas te breken en zonder de gans te schaden?
Het antwoord: Stel je voor dat de gans al buiten is.
Ook in culturele organisaties creëren we vaak glazen flessen: beperkingen die we zelf hebben bedacht, zonder dat iemand het ons vroeg. "Dat hoort zo." "Dat kan niet anders." "Dat werkt hier niet." Maar wat als we die fles durven loslaten? Wat als we verouderde procedures durven herschrijven? Of zelfs schrappen?
Van ticketing tot communicatie
Bij Rood Fluweel merken we vaak hetzelfde bij onze klanten. Ticketprijzen die niet kloppen met de doelgroep. Marketing die altijd op dezelfde manier gebeurt, met wisselend succes. Interne processen die veel tijd vragen, maar weinig waarde opleveren.
En vaak is de oplossing verrassend eenvoudig. Maar het begint bij één vraag: Moet het eigenlijk op deze manier?
Tot slot
Wat zou er gebeuren als je jouw tennisballenspel opnieuw uitvindt? Of als je besluit om het helemaal niet meer te spelen?
Misschien komt er ruimte vrij. Voor creativiteit. Voor samenwerking. Voor groei.
Bij Rood Fluweel helpen we culturele organisaties net dát te doen. Niet door met de vinger te wijzen. Wel door samen te kijken welke ballen je beter gewoon kunt doorgeven — of helemaal loslaten.
PS: Het verhaal van de tennisballen is oorspronkelijk van Jeff Haden.